بام کشور – کنگره بین‌المللی بزرگداشت استاد شهریار، همزمان با روز ملّی شعر و ادب فارسی و با حضور جمعی از مقامات و خیل کثیری از اندیشمندان، محققان، پژوهشگران، شعرا و  علاقه مندان استاد شهریار، در تالار وحدت دانشگاه تبریز برگزار شد.

به گزارش آژانس خبری بام کشور به نقل از روابط عمومی دانشگاه تبریز، دکتر محمدتقی اعلمی؛ رئیس دانشگاه تبریز به عنوان آغازگر این کنگره بین‌المللی طی سخنانی اظهار داشت:  شهریار نه تنها یک شاعر برجسته بلکه یک پدیده فرهنگی و هویتی است. او در مرز میان سنت و نوگرایی ایستاد و توانست با زبان دلنشین شعر با همه نسلها سخن بگوید. آثار او چه در قالب فارسی و چه در زبان ترکی آذری سرشار از روح انسانی عشق به وطن ایمان به خدا و دلدادگی به اهل بیت (علیهم السلام) است.
وی ادامه داد: رهبر معظم انقلاب در نکوداشت استاد شهریار به زیبایی فرموده‌اند که شهریار شاعر ملی و اسلامی ما است. ایشان همچنین بر این نکته تأکید کرده‌اند که شعر شهریار زبان مردم و زبان دین و معنویت است که این سخن نشان دهنده آن است که آثار او نه تنها در قلمرو ادبیات بلکه در عرصه فرهنگ و هویت دینی و ملی نیز جایگاهی ممتاز دارد.
دکتر اعلمی افزود: برگزاری این کنگره علمی فرصتی است برای آن که به صورت عمیق و نظام مند به میراث ماندگار استاد شهریار بپردازیم. دانشگاه تبریز به‌عنوان نهاد علم و فرهنگ وظیفه دارد که چنین شخصیت‌هایی را از منظر علمی و پژوهشی بازخوانی کرده و اندیشه‌ها و آثار آنان را برای نسل‌های آینده تبیین کند.
مسئول کمیته علمی کنگره بین‌المللی بزرگداشت استاد شهریار در بخش دیگری از سخنان خود گفت: رسالت دانشگاه تنها در انتقال دانش خلاصه نمی‌شود بلکه در پرورش اندیشه، پاسداشت فرهنگ و ایجاد زمینه های نوآوری و خلاقیت نیز معنا می‌یابد.

وی با بیان اینکه توجه به تحقیقات میان رشته‌‌ای در حوزه ادبیات اهمیت فراوان دارد، خاطرنشان کرد: ادبیات تنها عرصه زیبایی و ذوق نیست، بلکه می‌تواند بستری برای پژوهش‌های گسترده در جامعه شناسی، روانشناسی، تاریخ و حتی فناوری‌های نوین باشد. امروز در بسیاری از دانشگاه‌های جهان پژوهش‌های ادبی با بهره‌گیری از داده کاوی هوش مصنوعی و علوم دیجیتال به عرصه‌ای تازه وارد شده اند. ما نیز باید بکوشیم از این ظرفیت‌ها برای بازخوانی و تحلیل آثار بزرگان ادبی همچون شهریار استفاده کنیم.

رئیس دانشگاه تبریز در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد: همچنین دانشگاه می‌تواند با حمایت از حرکت‌های نوآورانه و استارت آپی در حوزه علوم انسانی و ادبیات، زمینه‌ای تازه برای تولید محصولات فرهنگی و هنری بیافریند. بطوریکه پلتفرم‌های دیجیتال در نشر آثار بانک‌های داده ادبی، نرم افزارهای بومی‌سازی شده در حوزه زبان و ترجمه و حتی محصولات آموزشی فرهنگی برای نسل جوان همگی می‌توانند در قالب شرکت‌های دانش بنیان و استارت آپ‌های دانشگاهی شکل گیرند.
دکتر اعلمی خاطر نشان ساخت: بی‌شک میراث استاد شهریار گنجینه‌ای اعلی برای الهام بخشی به چنین حرکت‌هایی است.

وی در خاتمه یادآور شد: رسالت ما در بزرگداشت استاد شهریار تنها تقدیر از گذشته نیست؛ بلکه وظیفه‌ای برای ساختن آینده‌ای است که در آن، دانشگاه، فرهنگ و نوآوری دست در دست هم دهند تا میراث ماندگار ادبی و فرهنگی این سرزمین همچون شهریار چراغ راه نسل‌های آتی باشد.

سنت‌شکنی استاندار آذربایجان شرقی در تالار وحدت دانشگاه تبریز 

استاندار آذربایجان شرقی ضمن حضور در پشت تریبون تالار وحدت و با قدردانی از دست اندرکاران این همایش باشکوه ؛ با تقدیر از شخص رئیس جمهور و هیات دولت به دلیل مصوبه برگزاری کنگره بین‌المللی بزرگداشت استاد شهریار گفت: بزرگداشت مقام فرهیختگان و بزرگان آسمان علم، فرهنگ و هنر از اولویت های مدیریت ارشد استان در زمینه برگزاری رویدادهای فرهنگی است.

دکتر بهرام سرمست که ریاست کنگره بین‌المللی بزرگداشت استاد شهریار را بر عهده دارد، با قدردانی از تلاش دست اندرکاران و اعضای کمیته‌های این برنامه مهم افزود: فرصت را مغتنم می‌شمارم و ترجیح می‌دهم به جای سخنرانی، شنونده سخنان اساتید و فرهیختگان حاضر در جمع باشم.

سخنان دبیر علمی کنگره 

دکتر باقر صدری نیا، دبیر علمی کنگره بین المللی استاد شهریار، نیز در ادامه با تشکر از استاندار بابت این سنت شکنی، اظهار کرد: شهریار در روزگار ما شاخص ترین حلقه واسط میان عصر و فرهنگ امروز ما با میراث گرانقدر ایران زمین است.

وی افزود: شهریار، بیش از هر شاعر دیگری به نام آوران اعصار گذشته مانند تر است.

وی ادامه داد: تصویر و تصوری در ذهنیت ایرانی از شاعر وجود دارد که در طول قرن‌ها شکل گرفته است که شهریار، مظهر اعلای این‌ تصویر است که در سیمای او می‌توان مجموعه‌ای از تصویرهای مولانا، فردوسی، حافظ سعدی و نظامی را مشاهده کرد و حتی شهریار نیز خود را از تبار و تراز آن‌ها می‌دانست.

دبیر علمی کنگره بین‌المللی استاد شهریار اظهار کرد: شهریار در روزگار ما شاخص ترین حلقه واسط میان عصر و فرهنگ امروز ما با میراث گرانقدر ایران زمین است.

دکتر باقر صدری نیا افزود: شهریار، بیش از هر شاعر دیگری به نام آوران اعصار گذشته مانند تر است. بطوریکه شهریار، مظهر اعلای تصویر و تصوری است که در طول قرن‌ها در ذهنیت ایرانی از شاعران وجود دارد و در سیمای او می‌توان مجموعه‌ای از تصویرهای مولانا، فردوسی، حافظ، سعدی و نظامی را مشاهده کرد و حتی شهریار نیز خود را از تبار و تراز آن‌ها می‌دانست.

وی ادامه داد: حتی خود شهریار نیز گویی متوجه این موضوع بوده و در شعری خطاب به سعدی سروده است «ما هم از خیل شما بودیم لیکن بی خیال/ پا به پا کردیم و بد عهدی به دنیا آمدیم» و در ادامه گفته «گرنه شمس دیگریم از کعبه ملای روم، بوسعید وقت خویشیم از خراسان آمدیم».

وی در خصوص اعضای کمیته علمی این کنگره نیز گفت: اساتید کشورهایی از جمله بنگلادش، هند، تاجیکستان، ترکیه، جمهوری آذربایجان، جمهوری بوسنی و… را برای عضویت در کمیته دعوت کردیم که همگی پذیرفتند و سرشناس ترین اساتید عرصه ادبیات از جمله استاد حسن انوری و توفیق سبحانی نیز در کمیته علمی کنگره حضور یافتند.

دبیر علمی کنگره بین‌المللی استاد شهریار در خاتمه گفت: تعداد ۱۰۸ مقاله به دبیرخانه علمی کنگره بین المللی استاد شهریار رسیده که ۷۲ مقاله برای چاپ در خلاصه مقالات و ۴۵ مقاله برای چاپ در مجموعه مقالات انتخاب شده و به دلیل محدودیت زمانی، ۲۵ سخنران علمی در کارگاه های علمی این کنگره حضور یافتند.

شهریار؛ موید به تاییدات الهی

رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی نیز طی سخنانی اظهار کرد: ما شاعران بزرگی چون مولوی، شمس تبریزی، سعدی، حافظ و نظامی داریم که باید برای هر کدام از این شاعران، یک روز نامیده شود اما شهریار نقش مهم و خالصانه‌ای داشت و موید به تاییدات الهی بود و به همین دلیل این روز به نام او ثبت شده است.

دکتر علیرضا منادی افزود: مولانا دست پرورده مکتب تبریز است و خودش می‌گفت که هرچه دارد از شمس تبریزی است و تبریز، جلگه حاصلخیزی از مردان بزرگ و فرهنگ و ادب ایران است. تبریز در ۱۰۰ سال اخیر سه شخصیت مهم علامه امینی، جعفری و طباطبایی را تقدیم عالم بشریت کرده است.

وی ادامه داد: از نظر شخصیت‌های ادبی بانوان نیز در تاریخ ادبیات ایران شخصیتی مثل پروین اعتصامی نبوده است و این بانو افتخار آذربایجان و اختر چرخ ادب بوده است.

رئیس کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی گفت: رشد در جامعه نیازمند معرفی الگو است و باید شخصیت‌های بابرکت به جوانان و نوجوانان امروز شناسانده شوند تا شخصیت‌های کذایی فضای مجازی الگوی فرزندانمان قرار نگیرند.

عشق، از وجود شهریار زبانه کشید

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نیز اظهار کرد: آتش عشق از زمان تحصیل پزشکی در وجود شهریار زبانه کشید و باعث شد در اوج تحصیل، عطای پزشکی را به لقایش بیخشد.

دکتر غلامرضا امیرخانی افزود: شهریار، پزشک روح و طبیب حاذق دل شد و در نهایت تشخیص نبض روح آدمی را به دست گرفت. او می‌توانست یکی از هزاران پزشکی باشد که دوای‌ جان انسان‌ها می‌شوند ولی دیگر نمی‌توانست شهریار طبیب روح شود.

وی ادامه داد: شهریار در سرودن شعر در انواع قالب‌های فارسی چون غزل، مثنوی، قطعه، قصیده و حتی شعرنیمایی احاطه داشت.

امیرخانی گفت: کمتر ایرانی آشنا به زبان فارسی را می‌توان یافت که شعری از استاد شهریار را در حافظه نداشته باشد.

وی افزود: شاید یکی از زیباترین و دلرباترین غزل‌های شهریار که ارتباط عمیقی به زندگی امروز دارد، غزلی برای هوشنگ ابتهاج (سایه) سروده بود و با احساس و عاطفه‌ای در پی بیان اندیشه‌ای آشنا بود.

وی ادامه داد: شهریار در این شعر، انسان امروزی را متوجه فکر «جهان گذران» کرد که با وجودش آمیخته بود.

براساس این گزارش، اجرای موسیقی زنده به زبان فارسی و ترکی آذربایجانی و اجرای نمایش صحنه‌ای حیدر بابایه سلام از دیگر برنامه‌های این مراسم باشکوه بود.

یکی از مهمترین نکات کنگره؛ استقبال باشکوه علاقه مندان شعر و ادب و دلباختگان سروده های شهریار بود.
استقبال از گرامیداشت روز ملی شعر و ادب فارسی در تالار وحدت دانشگاه تبریز به حدی بود که بسیاری از حاضران برای ساعتها به صورت ایستاده شنونده برنامه های تالار وحدت بودند.
یکی از نکات جالب، زمانی بود که دکتر حسن انوری، استاد پیشکسوت زبان و ادب فارسی قدم به تالار وحدت دانشگاه تبریز گذاشت. در این هنگام بسیاری از حاضران به ویژه معلمان ادبیات فارسی استان که از نخستین ساعات شروع مراسم در تالار وحدت حاضر شده بودند ؛ به احترام استاد حسن انوری ایستادند و برای دقایقی چند ایشان را تشویق کردند.
شعرخوانی و اجرای برنامه های متنوع ادبی و هنری از دیگر برنامه‌های بزرگداشت استاد شهریار و گرامیداشت روز ملی شعر و ادب فارسی در تالار وحدت دانشگاه تبریز بود.